Il dumber da las persunas cun dretg da votar che pon duvrar l’e-voting è limità en il rom dal manaschi d’emprova. Ulteriuras infurmaziuns davart las restricziuns chattais Vus qua. Mintga chantun decida a moda autonoma a tge electorat ch’el metta a disposiziun l’e-voting.
Chantun Basilea-Citad
En il chantun Basilea-Citad èn las Svizras e Svizzers a l’exteriur sco era persunas cun impediments admess a l’e-voting.
Las persunas cun impediments ston s’annunziar ordavant per la votaziun electronica. Las Svizras e Svizzers a l’exteriur registrads survegnan automaticamain ils documents per l’e-voting.
Chantun Grischun
En il chantun Grischun èn las persunas cun dretg da votar da tschertas vischnancas da pilot (era las Svizras e Svizzers a l’exteriur ch’èn annunziads en quellas vischnancas) admessas a l’e-voting.
Tut las persunas cun dretg da votar (Svizras e Svizzers a l’exteriur inclus) ston s’annunziar ordavant per la votaziun electronica.
Chantun da Son Gagl
En il chantun da Son Gagl èn las Svizras e Svizzers a l’exteriur sco era las persunas cun dretg da votar da tschertas vischnancas da pilot admess a l’e-voting.
Las persunas cun dretg da votar che stattan en las vischnancas da pilot ston s’annunziar ordavant per la votaziun electronica. Las Svizras e Svizzers a l’exteriur registrads survegnan automaticamain ils documents per l’e-voting.
Chantun Turgovia
En il chantun Turgovia èn las Svizras e Svizzers a l’exteriur admess a l’e-voting.
Las Svizras e Svizzers a l’exteriur registrads survegnan automaticamain ils documents per l’e-voting.
Da princip pon las Svizras e Svizzers a l’exteriur ch’èn admess duvrar l’e-voting en tut ils pajais.
Forsa datti però en Voss pajais restricziuns tar l’e-voting (forsa n’è ina votaziun betg survegliada betg pussaivla). As infurmai perquai tar Voss provider internet local u tar l’autoritad locala cumpetenta. Sche Vus inoltrais Vossa vusch sin via electronica, malgrà restricziuns, faschais Vus quai sin agna ristga ed en atgna responsabladad.
Las Svizras e Svizzers a l’exteriur ston resguardar ils temps preparatorics administrativs per l’e-voting. Annunzias, midadas d’adressa u avis che Vus vulais votar persunalmain ston esser il pli tard 8 emnas avant il scrutini tar l’autoritad correspundenta per ch’ils attests da votar possian vegnir preparads.
Tgi che s’annunzia suenter quest termin tar la represchentanza svizra a l’exteriur, survegn excepziunalmain in attest da votar che permetta da votar be ina giada per correspundenza respectivamain persunalmain a l’urna. Per ils termins posteriurs vegnan las Svizras e Svizzers a l’exteriur lura resguardads per l’e-voting.
Ulteriuras infurmaziuns chattan las Svizras e Svizzers a l’exteriur sut eda.admin.ch.
Remartga per il chantun Grischun: Las Svizras e Svizzers a l’ester ston ultra da quai s’annunziar a moda separata per il chanal da votaziun electronica.
Cun la represa da l’e-voting è il manaschi d’emprova pussaivel. La decisiun sche l’e-voting vegn purschì u betg è tar il chantun. En quest rom è il dumber da las persunas cun dretg da votar che pon far diever da l’e-voting limità. Dapli infurmaziuns chattais Vus qua.
Sche Vus perdais l’attest da votar n’è la votaziun electronica betg pli pussaivla. Las persunas cun dretg da votar che pon far valair ch’ellas n’han betg survegnì u ch’ellas han pers lur attest da votar pon retrair novs documents per la votaziun per correspundenza u per la votaziun persunala a l’urna tar lur vischnanca da votaziun.
Tenor las disposiziuns legalas davart ils dretgs politics dastga il material da votaziun vegnir tramess il pli baud en la sisavla emna avant il termin da votaziun u d’elecziun a las Svizras e Svizzers a l’ester. I n’è betg pussaivel da transmetter sin via electronica l’attest da votar.
Il material da votaziun vegn tramess il pli baud pussaivel cun Priority Post (posta aviatica). L’autoritad sco speditura na po betg influenzar ils termins da consegna entaifer ils pajais destinaturs.
L’urna electronica avra, tut tenor chantun, il glindesdi a las 12 quatter resp. tschintg emnas avant la fin d’emna da votaziun u d’elecziun e serra la sonda da la fin d’emna da votaziun u d’elecziun a las 12. I vala l’ura locala svizra (CET resp. CEST). Las uras d’avertura da l’urna electronica chattais Vus era sin Voss attest da votar.
Per s’annunziar en il portal dad e-voting èn dus indicaziuns necessarias:
L’endataziun da la data da naschientscha resp. da l’onn da naschientscha n’è betg da vesair sco caracteristica da segirezza ma sco obstachel per duvrar in attest da votar ester. Sche in attest da votar ester arriva en ils mauns dad ina persuna e sche quella vul eleger u votar cun quel, sto ella l'emprim retschertgar la data da naschientscha resp. l’onn da naschientscha. La persuna stuess lura realisar che duvrar in attest da votar ester è in cumportament chastiabel. Ultra da quai gida questa caracteristica a s’accorscher sch’in attest da votar dad in auter commember / dad in’autra commembra da la famiglia è per sbagl vegnì duvrà.
Quai po avair dus causas:
Controllai che l’URL ct.evoting.ch na saja betg vegnì endatà en ina maschina da retschertga mabain en il champ d’adressa dal browser.
Sche Vus n’avais anc betg endatà il code da conferma, pudais Vus interrumper da tut temp la votaziun electronica e votar per correspundenza u a l’urna. Suenter che Vus avais endatà e transmess il code da conferma vegn Vossa vusch transmessa a l’urna electronica.
Sche Vus interrumpais la votaziun avant ch’il code da verificaziun vegn inditgà, na vegn quai che Vus avais endatà enfin qua betg memorisà. Suenter ch’ils codes da verificaziun èn vegnids inditgads ma avant che Vus endatais il code da conferma vegn Vossa selecziun d'enfin qua memorisada. Sche Vus interrumpais qua e sche Vus As identifitgais da nov cun Voss code d’inizialisaziun ed il factur d’autentificaziun supplementar (data da naschientscha resp. onn da naschientscha), cuntinuais Vus la procedura al medem lieu (per observar il secret da votaziun vegnan inditgads be anc ils codes da verificaziun).
Per la controlla pudais Vus empruvar dad inoltrar anc ina giada Vossa vusch. Sche l’annunzia «Vossa vusch è vegnida inoltrada» cumpara e sch’il code da finalisaziun vegn inditgà correctamain suenter che Vus avais endatà Voss code d’inizialisaziun (code da 24 cifras) ed il factur d’autentificaziun supplementar (data da naschientscha resp. onn da naschientscha), pudais Vus esser segirs che Vossa vusch è vegnida memorisada cun success.
Sche la vusch n’è anc betg vegnida transmessa, èn Vossas endataziuns d’enfin qua memorisadas e Voss codes da verificaziun vegnan inditgads. Vus pudais cuntinuar e terminar la votaziun. In attest da votar vegn pir bloccà cura che la vusch è vegnida memorisada a moda codifitgada.
Durant Vossa votaziun vegnan inditgads Voss codes da verificaziun persunals ed individuals. Tut tenor la vusch inoltrada (gea / na / vida) e project survegnis Vus in auter code da verificaziun dal server. Nus As cussegliain da cumparegliar quests codes cun quels sin Voss attest da votar ed uschia da controllar sche Vossa votaziun è vegnida memorisada correctamain.
En il video explicativ vegni mussà co che la votaziun electronica funcziuna.
Sch’ils codes da verificaziun inditgads per Vossa votaziun en il portal dad e-voting na correspundan betg als codes da verificaziun sin Voss attest da votar, supplitgain nus Vus da s’annunziar subit tar il post cumpetent da Voss chantun resp. da Vossa vischnanca. Vus chattais las indicaziuns da contact correspundentas sin Voss attest da votar.
Cura che la votaziun è terminada inditgescha il sistem il code da finalisaziun. Cumparegliai quel cun il code da finalisaziun sin Voss attest da votar. Sch’ils codes correspundan, è la procedura da votaziun u d’elecziun vegnida terminada cun success.
Per la controlla pudais Vus ultra da quai empruvar dad inoltrar anc ina giada Vossa vusch. Sche l’annunzia «Vossa vusch è vegnida inoltrada» cumpara suenter che Vus avais endatà Voss code d’inizialisaziun (code da 24 cifras) ed il factur d’autentificaziun supplementar (data da naschientscha resp. onn da naschientscha), pudais Vus esser segirs che Vossa vusch è gia vegnida memorisada cun success.
En il video explicativ vegni mussà co che la votaziun electronica funcziuna.
Na. Cun l’emprima vusch che vegn registrada en il sistem dad e-voting vegn l’attest da votar registrà sco duvrà. Suenter èn tut las autras metodas da votaziun bloccadas. Perquai èsi impurtant che Vus tschernias per tut ils projects la medema metoda (per correspundenza, persunalmain u sin via electronica).
Quai è stada ina decisiun sapientiva. Uschia èsi, en cas dad in disturbi tecnic dal sistem dad e-voting, da princip anc adina pussaivel da votar persunalmain a l’urna.
Damai ch’i n’è betg pli pussaivel da votar a l’urna or da l’ester curt avant il termin dal scrutini, As cussegliain nus d’inoltrar uschè baud sco pussaivel Vossa vusch electronica apaina che Vus avais furmà Vossa opiniun definitiva.
«Codifitgar e transmetter» munta ch’ils cedels da votar electronics èn vegnids mess en ina cuverta da votar virtuala e che questa cuverta è ussa serrada. Vus n’avais però anc betg votà formalmain. Vossa vusch n’è anc betg memorisada en l’urna electronica. Sche Vus interrumpais ussa la procedura, pudais Vus pli tard puspè turnar ma Vus na pudais betg pli midar Vossa tscherna. Sche Vus vulais midar Vossa tscherna, stuais Vus votar a moda convenziunala sin palpiri.
En il proxim pass «Verifitgar e bittar en» mettais Vus Vossa vusch en l’urna electronica ed uschia inoltrais Vus Vossa vusch a moda valaivla.
La verifitgabladad individuala As permetta da controllar sche Vossa vusch è vegnida transmessa correctamain al server dad e-voting - damai tenor Voss intent - e sch’il sistem dad e-voting ha registrà ella. Uschia pudais Vus sclauder che Vossa vusch è vegnida midada a moda abusiva sin la plattafurma che vegn duvrada per la votaziun u en l’internet.
La verifitgabladad individuala sa basa sin codes persunalisads che las persunas cun dretg da votar pon controllar e serva per suandar la procedura correcta dad in scrutini electronic.
Ulteriuras infurmaziuns davart la verifitgabladad chattais Vus qua. Ils singuls codes sin l’attest da votar vegnan explitgads qua.
Il sistem da la pli nova generaziun dispona, sper la verifitgabladad individuala, era da l’uschenumnada «verifitgabladad universala». Quai vul dir ch’ina cumissiun electorala controllescha sche las vuschs èn vegnidas midadas a moda intenziunada.
Ulteriuras infurmaziuns davart la verifitgabladad chattais Vus qua.
Cun verifitgar l’impronta dal det (SHA-256) dal certificat dal server pon ins vesair sch’i dat ina colliaziun directa cun il sistem da la votaziun electronica. «Direct» munta surtut senza ina staziun intermediara che lavura a moda abusiva. Quest mecanissem da segirezza è grev da guntgir per quels che vulan attatgar il sistem. L’autenticitad dal certificat po esser controllada en mintga browser. Vus chattais l’impronta dal det correcta sin Voss attest da votar. Controllai sche l’impronta dal det correspunda a quai che vegn inditgà en Voss navigatur-web.
Ulteriuras infurmaziuns ed instrucziuns detagliadas co che Vus pudais controllar il certificat e l’impronta dal det chattais Vus qua.
En bleras raits da firmas vegn duvrà l’uschenumnà scanning SSL per verifitgar sch’i dat virus e cuntegns privlus da paginas-web. Tras quai poi dar ch’il certificat inditgà na correspunda betg al certificat original dal portal dad-e-voting. Verifitgai perquai anc ina giada il certificat cun in auter/privat access a l’internet e/u cun in auter apparat.
Controllai ultra da quai sche Vus avais cumpareglià las valurs correctas ina cun l’autra. L’instrucziun chattais Vus qua.
Sche l’impronta dal det na constat anc adina betg, infurmai il helpdesk che Vus chattais sin Voss attest da votar.
Las differentas valurs da hash vegnan explitgadas qua.
Per cuntanscher ina segirezza la pli gronda pussaivla As cussegliain nus da resguardar quests tips.
Na. Pervi dals protocols invariabels da las votaziuns ch’èn protegids grazia a las proceduras criptograficas, bada il sistem mintga midada tar las vuschs ch’è vegnida fatga suenter che quellas èn vegnidas protocolladas.
Grazia a las mesiras da segirezza criptograficas n’èsi betg pussaivel da midar u introducir infurmaziuns durant la transmissiun u sin il server senza ch’il sistem badia quai.
Tras l’autentificaziun segira impedescha il sistem a terzs, che n’han nagin attest da votar cun codes persunals, da votar resp. d’eleger sin via electronica. Perquai èsi impurtant che Vus tractias Voss attest da votar cun premura e a moda confidenziala enfin la fin d’emna da votaziun u d’elecziun.
Questa instrucziun As explitga co che Vus pudais stizzar il cache da Voss browser da l’internet.
En quest video explicativ vesais Vus co che Voss secret da votaziun vegn garantì.
Las cumponentas da controlla èn computers che funcziunan a moda independenta in da l’auter. Els fungeschan sco observaders digitals da las elecziuns. Ellas han la lezia da verifitgar d’in cuntin las lavurs da las autras cumponentas da controlla durant la fasa da votaziun u d’elecziun. Sche las calculaziuns d’ina cumponenta da controlla na correspundan betg al resultat spetgà, pon las cumponentas da controlla uschia scuvrir manipulaziuns.
Il mument da la votaziun vegnan las vuschs transmessas a quatter cumponentas da controlla. Ils codes da verificaziun che vegnan inditgads correctamain èn la cumprova che tut las cumponentas da controlla han registrà la vusch uschia sco che Vus avais inoltrà ella. Sche almain ina cumponenta da controlla conserva correctamain la vusch enfin tar la dumbraziun, vegn la vusch dumbrada (decentralisaziun) u la cumissiun electorala badass il pli tard cura ch’ella dovra sia software da verificaziun che la vusch n’è betg vegnida dumbrada.
Suenter il scrutini maschaidan las cumponentas da controlla ina suenter l’autra las vuschs inoltradas cun l’agid da proceduras criptograficas spezialas. Tras quai mida surtut la successiun da las vuschs codifitgadas. Quai separa anc dapli las infurmaziuns che pudessan vegnir messas en connex cun las persunas cun dretg da votar. A la fin maschaida in’ulteriura cumponenta da controlla, ch’il chantun administrescha senza connexiun a la rait, anc ina giada las vuschs. Qua decodescha la cumissiun electorala a moda definitiva las vuschs e qua vegnan quellas era dumbradas ensemen. Cun l’agid da la software da verificaziun po la cumissiun electorala eruir ils cas nua ch’ina cumponenta da controlla n’elavurescha betg correctamain las vuschs.
Ils resultats da l’e-voting e quels da la votaziun per correspundenza e da la votaziun persunala a l’urna vegnan publitgads sin la pagina-web da las elecziuns e votaziuns dal chantun correspundent.
Ils resultats intermediars vegnan publitgads il pli baud la dumengia dal scrutini vers las 12 CET. Ils resultats finals èn pronts en il decurs da la dumengia suentermezdi enfin il pli tard l’emna suenter la votaziun.